نام شب یلدا، همه‌ی ما را به گذشته و کودکی‌مان پرت می‌کند. بیاید یک تصویر آشنا در گذشته‌مان را با هم مرور کنیم. سرمای هوا و عطر لبوی داغ در کوچه و خیابان حس می‌شود. کرسی زغالی وسط اتاق در تاریکی شب با پتوی ضخیم قرمزرنگی که روی آن افتاده، جلوه‌ای به خانه داده است. تک‌تک بچه‌ها مشغول چیدن سفره‌ی یلدا روی کرسی هستند. گاهی هم ناخنکی به خوردنی‌های روی آن می‌اندازند. کم‌کم موعد رسیدن مهمان‌هاست. با جمع‌شدن همه‌ی فامیل، مهمانی شروع می‌شود. عطر انار و گلپر، ساز و نوای دایره‌ای که مادربزرگ می‌نوازد، صدای حافظ‌‌خوانی پدربزرگ، رقص شب یلدا که بزرگ و کوچک اجرا می‌کنند و خنده‌‌ای از سر شوق روی لب همگان. چقدر دلمان برای این لحظه‌ها تنگ شده است.
برای حال ناخوش این روزهایمان، وعده‌ی تکرار آن شب‌های طولانی اما خوش را به خودمان داده‌ایم. به امید آن روز...
شب یلدا، این طولانی‌ترین شب سال، به زودی از راه می‌رسد. قدمت بزرگداشت این شب به حدود هفت هزار سال پیش برمی‌گردد؛ به‌طوری که امروزه به عنوان یکی از مراسم‌های باستانی کشور به شمار می‌آید.
شب یلدا یا شب زایش خورشید برگرفته از گرامی‌داشت وجود نور خورشید بوده، چرا که در گذشته‌ی دور امرار معاش و بقای بشریت در گروی حضور و تابش شمس بوده است. مردمان گذشته به دنبال شناخت حرکات خورشید و ستارگان بودند، تا اینکه متوجه طولانی‌ترین شب سال شدند. با برپایی جشنی در آخرین شب آذر به بهانه‌ی طلوع دوباره‌ی آفتاب، به نوعی سپاسگزاری خود را از کوتاه‌شدن شب‌ها و رشد مزارع اعلام می‌نمودند.
مردم سراسر کشور و فارسی‌زبانان جهان، مراسم مختلفی را در شب یلدا برگزار می‌کنند. دورهمی خانوادگی، شاهنامه‌خوانی ، شعرخوانی، فال حافظ، رقص شب یلدا و در کل رقص فارسی از جمله مراسم‌هایی است که در شب یلدا یا همان شب چله برگزار می‌شود. در روزهای گذشته، همان روزهایی که حال سرزمینی خوب و خوش بود، همگان دورهمی این شب را به فال نیک گرفته و در محافل خود رقص شب یلدا را به صورت آئینی اجرا می‌کردند. ما در این مقاله از درسون با یادباد آن شب‌ها و روزها، اشاره‌ی کوتاهی به شب یلدا و آئین آن خواهیم نمود.
درسون بزرگترین پلتفرم انتخاب معلم خصوصی و کلاس خصوصی آنلاین برای افراد خارج از کشور است که خدمات آموزشی متعددی را به فارسی‌زبانان سراسر دنیا ارائه می‌دهد. اگر در همین ابتدا تمایل به مشاهدهی کلاس‌ها دارید، برای مشاهدهی هر کدام از آنها می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.
آیین و مراسمات شب یلدا
یلدا این شب زیبا و پر رمز و راز شاید اشاره به زن فارسی در تاریخ اساطیری آن دارد. شبی که در هر دوره از این تاریخ، به شکلی برگزار شده است. اما باید بپذیریم که زنان کشور مهم‌ترین نقش را در اجرای این شب داشته‌اند. از مدیریت سوروساط سفره‌ی شب چله تا اجرای رقص شب یلدا. این یکی از زیباترین آئینی است که در کشور اجرا می‌شود.
در ادامه به برخی از آیین‌های شب یلدا در تاریخ کشور نگاهی کرده و به صورت ویژه به آداب رقص شب یلدا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
1) شاهنامه‌خوانی و داستان خوانی
از قدیم الایام شاهنامه‌خوانی بزرگ فامیل بسیار مورد توجه بوده است. در این رسم بزرگ فامیل اعضای خانواده را دور هم جمع کرده و از شاهنامه‌ی فردوسی برای بزرگ و کوچک اشعاری را بازخوانی می‌کند. همچنین فال حافظ و خواندن اشعاری از این شاعر بزرگ نیز از دیگر رسم های رایج شب یلدا است. در این رسم اعضای خانواده در سکوت کنار یکدیگر نشسته و به شاهنامه‌خوانی و یا بازخوانی اشعار فردوسی، حافظ و سعدی گوش می‌دهند.
علاوه بر شعرخوانی، بازخوانی داستان‌های قدیمی نیز بسیار رسم رایجی است. اغلب مردم از شنیدن داستان‌ها و افسانه‌های قدیمی لذت می‌برند، مخصوصاً نوجوان ها و کودکان فامیل که این رسم از موارد موردعلاقه آنها به شمار می‌آید. تجربه لذت داستان خوانی، از رسومات پرطرفداری است که در شب یلدا بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.
راستی ما در درسون، به مناسبت این شب، کارگاه آنلاین کاردستی ( برای یلدا) را تدارک دیده‌ایم که توسط خانم نازنین خردپیشه اجرا خواهد شد. با این برنامه قصد داریم به کودکان فارسی‌زبان خارج از کشور از آداب و رسوم شب یلدا بگوییم و به این بهانه، فرهنگ اصیل کشور را به آنان بیاموزیم. اگر تمایل داشتید برای جزئیات این کارگاه به لینک روی عکس زیر مراجعه کنید.
2) روشن‌کردن آتش
آتش در تاریخ زرتشت، یکی از نمادهای مقدس و مورد احترام است. به‌گونه‌ای که آتش‌گاه‌های متعددی در شهرهای مختلف کشور از گذشته تا کنون پابرجا هستند. پس این نماد در شب چله نیز مورد احترام خواهد بود. از دیگر رسوم رایج شب یلدا روشن‌کردن آتش در طولانی‌ترین شب سال است. رقص شب یلدا و دیگر انواع رقص فارسی در کنار آتش خاطره‌ی خوبی را به جای می‌گذارد. گرمای آتش در کنار گرمای حضور اعضای خانواده، صمیمت برگزاری مراسم شب یلدا را بسیار بالا می‌برد.
3) گذاشتن کرسی و دورهمی خانواده
یکی از نکات مهم برگزاری این شب، تاکید بر اتحاد و اجتماع افراد است. گویی که گذشتگان قصد دارند به ما از اهمیت کار گروهی و دورهمی بگویند و ما را از تنهایی و انزوا منع کنند. پس چه چیزی زیباتر و بهتر از کرسی‌گذاشتن وجود خواهد داشت؟ وسیله‌ای که با گرمایش آن بزرگ و کوچک دور هم جمع می‌شوند.
4) رقص شب یلدا
رسیدیم به یکی از زیباترین آئین این شب پررمز و راز. رقص شب یلدا و به طور کل رقص فارسی پای ثابت جشن و شادی است که حس و حال خاصی را منتقل می‌کنند. در برخی مراسم‌های بزرگتر، مهمانانی با لباس تم این شب به رقص شب یلدا می‌پردازند. رقص در هر مراسم و مجلسی شکل خاص خود را دارد. به همین دلیل امروزه کلاس‌های متنوعی در زمینه آموزش رقص ارائه شده است. رقص شب یلدا نیز شکل خاص خود را دارد.
درسون یکی از پلتفرم‌های جامع و کامل برای ارائه‌ی آموزش آنلاین در رشته‌های مختلف است. با نزدیک‌شدن شب چله می‌توانید با مراجعه به بخش کلاس‌ها، از بخش آموزش رقص شب یلدا و رقص فارسی دیدن فرمایید.
سخن آخر درباره‌ی آئین و رقص شب یلدا
با مرور این مقاله خاطرات شب یلدا را در گذشته مرور کردیم. بهترین شب یلدا، شبی خواهد بود که مردمان سرزمینمان، شاد باشند. به بهانه‌ی آشنایی با آئین طولانی‌ترین شب سال، نگاهی بر آداب و رسوم و رقص شب یلدا انداختیم.
به طور کل رقص فارسی طرفداران خاص خود را دارد. در این زمینه کلاس‌های مختلفی در حال برگزاری هستند که به صورت آنلاین در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند. درسون یکی از پلتفرم‌های جامع و کامل برای ارائه‌ی آموزش آنلاین در رشته‌های مختلف می‌باشد که به شما در انتخاب یک کلاس رقص فارسی خوب در رده‌های سنی مختلف کمک خواهد کرد. برای بررسی پروفایل معلمان رقص درسون، می‌توانید به بخش کلاس‌ها مراجعه کرده و سپس با مشاهدهی پروفایل هر یک از معلمان، در کلاس موردنظر خود ثبت نام نمایید.
در ادامه از شما دعوت می‌کنیم عکس های جالبی از تاریخ رقص در کشور را مشاهده کنید.
